به گزارش راهبرد معاصر؛ پژوهشگران میگویند خوردن کمتر کربوهیدرات یا مواد نشاستهای ممکن است به بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ خفیف کمک کند تا عملکرد سلولهای بتا (در جزایر لانگرهانس لوزالمعده) خود را که انسولین تولید و آزاد میکنند، بازیابی کنند.
به این ترتیب افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ خفیف که از رژیم غذایی کم کربوهیدرات پیروی میکنند ممکن است بتوانند مصرف دارو را متوقف کنند.
سلولهای بتا که در لوزالمعده قرار دارند، انسولین، هورمونی که میزان قند خون را تنظیم میکند، تولید و آزاد میکنند.
دیابت نوع ۲ اغلب در افراد ۴۵ ساله یا بالاتر ایجاد میشود، اما امروزه کودکان، نوجوانان و جوانان نیز طور فزایندهای به این بیماری مبتلا میشوند.
در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ پاسخ سلولهای بتا به صورت تولید و آزادسازی انسولین در واکنش به افزایش قند خون ضعیف است و این پاسخ ضعیف احتمالاً تا حدی به دلیل مصرف زیاد کربوهیدرات است. غذاهای پرکوبوهیدرات که معمولا مملو از قند و آرد سفید هستند که «ضریب گلیسیمیک» بالایی دارند، به این معنی که پس از خوردن آنها میزان قند خون به سرعت بالا میرود.
این غذاهای پرکربوهیدرات از جمله شامل غلات تصفیهشدهای هستند که سبوس، فیبرها و بسیاری از مواد مغذی آنها در مسیر فراوری خذف میشوند، مانند نان سفید یا نان شیرینی، خمیر پیتزا، چیپس، پاستا، شیرینی، برنج سفید، دسرهای شیرین و بسیاری از غلات صبحانه.
رژیم غذایی کمکربوهیدرات پاسخ سلولهای مولد انسولین را بهبود میبخشد
پژوهشگران آمریکایی در بررسیشان ۵۷ بزرگسال سفیدپوست و سیاه پوست مبتلا به دیابت نوع ۲ را پیگیری کردند و نیمی از آنها را روی رژیم غذایی کمکربوهیدرات و نیم دیگر را روی رژیم غذایی پرکربوهیدرات قرار دارند.
این بیماران میزان هموگلوبین A ۱ c یا HbA ۱۱ c (یک شاخص کنترل درازمدت قند خون) کمتر از یا مساوی ۸ درصد و شاخص توده بدنی (بیامآی) بین ۲۵ تا ۵۰ داشتند.
شرکتکنندگان در این بررسی در طول ۱۰ سال گذشته تشخیص دیابت نوع ۲ را دریافت کرده بودند و با رژیم غذایی و داروی خوراکی درمان میشدند، اما انسولین مصرف نمیکردند. از این افراد خواسته شده بود که یک یا دو هفته پیش از آزمایش داروهای خوراکیشان را قطع کنند.
سپس این افراد به دو گروه تقسیم شدند که برای ۱۲ هفته دو نوع رژیم غذایی دریافت کردند:
- رژیم با میزان کم کربوهیدرات با حدود ۹ درصد کربوهیدرات و ۶۵ درصد چربی.
- میزان بالای کربوهیدرات با حدود ۵۵ درصد کربوهیدرات و ۲۰ درصد چربی.
پس از ۱۲ هفته، بهبود قابل توجهی در پاسخ حاد و پاسخ حداکثری سلولهای بتا در گروه مصرفکننده رژیم کمکربوهیدرات نسبت به رژیم پرکربوهیدرات مشاهده شد.
مزیت رژیم غذایی نسبت به دارو
این پژوهشگران میگویند گرچه محدود کردن میزان کربوهیدرات رژیم غذایی ممکن است برای برخی بیماران مشکل باشد، یافتههایشان نشان میدهند که افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ خفیف که مصرف کربوهیدراتهای غذایی خود را کاهش میدهند، ممکن است بتوانند دارویشان را قطع کنند و از خوردن وعدههای غذایی و میانوعدههایی که پروتئین بیشتری دارند و نیازهای انرژی آن را برآورده میکنند، لذت ببرند.
به گفته آنها این گروه بیماران از مزیت بهبود کارکرد سلولهای بتای لوزالمعده هم برخودار میشوند، مزیتی که با مصرف دارو نمیتوان به دست آورد.
البته این پژوهشگران هشدار میدهند که تعیین نهایی اینکه آیا پیروی از یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات میتواند منجر به بهبودی کلی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ شود، به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.
یافتههای این بررسی در ژورنال اندوکرینولوژی و متابولیسم بالینی انجمن متخصصان غدد داخلی آمریکا منتشر شدهاند./ همشهری